Het doorfinancieren van scale-ups in tijden van crisis
Innovatieve start-ups en scale-ups zijn cruciaal voor het toekomstig verdienvermogen en om Nederland duurzamer en innovatiever te maken, maar zijn juist in deze onvoorziene Covid-19 crisis zeer kwetsbaar. Zo verwacht 80 procent van de start-ups en scale-ups verwacht momenteel dat ze in de financiële problemen komen door de Covid-19 crisis (bron Techleap). Twee-derde geeft aan dringend geld nodig te hebben om de komende periode te overbruggen. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat de Covid-19 crisis al direct voor vertraging in de financiering zorgt voor één-derde van deze bedrijven.
Hoe anders was het nieuws nog maar een paar maanden geleden toen we konden melden dat Nederlandse startups en scale-ups in 2019 voor 1,4 miljard euro aan Venture Capital hadden opgehaald bij investeerders, een recordbedrag.
Menno van Dijk, oprichter van ScaleUpNation en Wilco Schoonderbeek [1], lead Scale-up & Innovation bij Invest-NL proberen duiding te geven aan de recente ongekende ontwikkelingen.
Wilco: De termen startup en scale-up worden vaak op één hoop gegooid. Het onderscheid tussen beiden is belangrijk, zeker in crisistijden. Een startup bevindt zich in een ontwikkelingsstadium en moet nog bewijzen dat haar product geschikt is voor de markt. Met een financieringsronde haalt een startup hiervoor geld op. Nu veel investeerders rekening houden met een recessie zullen alleen die startups die een “must have” product ontwikkelen financiering krijgen. Dat is geen slechte ontwikkeling.
Menno: Bij scale-ups ligt dat anders. In tegenstelling tot de startup, heeft de scale-up haar product al op de markt gevalideerd. Een investering wordt gebruikt om meer omzet te genereren en daarmee op te schalen. In deze fase is de onderneming dus afhankelijk van snelle groei van omzet. Bij een acute vraaguitval waarmee scale-ups nu geconfronteerd worden, zullen zij dus direct in de problemen komen. Zij verliezen omzetmarge maar ook wordt het moeilijk om meer groeikapitaal op te halen.
Warships in a Heavy Storm, Ludolf Bakhuysen, c. 1695
Rijksmuseum.
Een van de ingrepen waarmee de overheid ondernemers die worden geraakt door de Covid-19 crisis ondersteunt is de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). De nieuwe regeling kijkt naar de daling in omzet en vergoedt tot 90 procent van de loonkosten. Is dat dan geen oplossing?”
Menno: het is maar de vraag of deze regeling soelaas gaat bieden voor scale-ups. Het is namelijk potentiele, nog niet gerealiseerde omzet die nu opeens buiten bereik komt. Hoe ga je aantonen welke omzet je mist? Hoe geeft je een onderbouwing waaruit blijkt dat het niet halen van groei het gevolg is van Covid-19? Het zou mooi zijn als de NOW-maatregel de omzetgroei over de afgelopen periode zou extrapoleren als basis voor de beoordeling of de huidige omzetontwikkeling van de scale-up een deuk heeft opgelopen.
Daarnaast staan veel scale-ups op het punt om in het komende half jaar de financieringsmarkt aan te spreken. Dat wordt nu heel lastig, alleen al omdat in de huidige omstandigheden een waardering eigenlijk niet te maken is.
Wilco: Inderdaad. Sommige financiers zullen daar op inspelen door nu tegen lage waardering in te stappen omdat ondernemers geen alternatief hebben. Dat is hun goed recht maar als we daadwerkelijk vinden dat innovatieve scale-ups cruciaal zijn om Nederland duurzamer en innovatiever te maken dan moeten we financieren met het oog op de toekomst. Deze bedrijven zouden goed door deze crisis kunnen worden geholpen door bijvoorbeeld te financieren middels converteerbare leningen waarbij de financier het recht heeft, met korting, te converteren bij een toekomstige financieringsronde.
Menno: Techleap gaf in haar rapport ook aan dat het verstrekken van leningen vaak gepaard gaat met een langdurig proces met rigide eisen waar scale-ups meestal niet aan kunnen voldoen. Het zou mooi zijn als financiers een proces zouden kunnen opzetten dat snel doorlopen kan worden en met toekenningscriteria die specifiek zijn voor scale-ups. Denk bijvoorbeeld aan aangetoonde omzetgroei, schaalbaarheid businessmodel, en kwaliteit van de ondernemers. Dit is het moment om in de echte opschalers geld te steken!
[1] De bijdrage van Wilco Schoonderbeek is op persoonlijke titel geschreven.